ADİGEY’DE YENİ ANADİL MÜFREDATINA İLGİ BÜYÜK
İleride cumhuriyetin diğer okullarına da yaymak üzere dört Maykop okulunda Adige dilini birinci sınıftan itibaren öğretmeyi hedefleyen bir pilot program başlatıldı. Adige dilinin derinlemesine ele alındığı yeni programın işlendiği sınıflarda toplam 161 çocuk bulunuyor.
Adigey Eğitim Bakanlığı, Adige Dil Konseyi’nin 23 Kasım’da yapılan toplantısında, Adige dilinin korunması ve geliştirilmesine yönelik bütüncül bir yaklaşım oluşturulması ve düzenlenmesi amacıyla bir proje ofisi oluşturma kararı aldı ve Adige dilinin öğretileceği dört okul tespit edildi. Buralarda “Adige Dili” ile “Anadilde edebi okuma” konuları işlenmeye başlandı. Bir bakanlık yetkilisi, ilk sınıflarda yapılan tanıtımlar sonrası 161 kişinin bu dersleri almak isteğini söyledi.
Adige dilinin ana dil olarak işlenmesi ve projenin uygulanması için, okulların her birine bir milyon olmak üzere 4 milyon ruble tahsis edildi. Bu para ile eğitim kurumlarının teknik alt yapısı elden geçirildi. Para, gerekli bilgisayar ekipmanlarını satın almak için kullanıldı. Ayrıca, bu okullara iki devlet dilinde tabelalar asıldı.
PİLOT OKULLAR YENİ BİR ÖĞRETİM METODU UYGULUYOR
Pilot okullarda okuyan öğrencilerin velileriyle bir araya gelen çalışma grubu içinde yer alan Uluslararası Adige Bilimler Akademisi ve Rusya Pedagojik ve Sosyal Bilimler Akademisi üyesi Filoloji Doktoru Profesör Bırsır Batırbiy, projenin başlatıcısının cumhuriyet hükümeti olduğunu, çünkü Adigey yetkililerinin anadilin geleceğinden endişe duyduklarını söyledi.
“Toplumun anadile yönelik ilgisini uyandırmak için acil önlemlere ihtiyaç duyuldu. Okullarda ana dil çalışmalarını artırmak çok önemli. Böylece öğrenciler yeterli metodolojik yardım alırken, öğretmenleri de öğrenmelerine yardımcı olabilecek” diyen Batırbiy, Adige dilinin dört pilot okulda Adige dili uzmanları tarafından geliştirilen modern metodoloji ile öğretilmesine başlanacağını söyledi. Daha önce yöneticisi olduğu Adigey Cumhuriyeti İnsani Araştırmalar Enstitüsü’nün, Rostovlu bilim adamları ile birlikte Adige dili ve edebiyatı üzerine federal ders kitapları geliştirdiğini belirten Batırbiy, “Programlar hazırlandı, ders kitapları derlendi ve şimdi Moskova’da en üst düzeyde onaylanmasını bekliyoruz. Bu uzun bir süreç, 2-3 yıldır düzenleme talebiyle geri gönderilen programlar üzerinde çalışıyor, eksikliklerini tamamlıyoruz. Tüm koşulları göz önünde tutuyoruz ancak bu programların etrafında garip bir bürokrasi var.” dedi.
Bu uygulamayı daha sonra cumhuriyetin diğer tüm okullarına da yaymak üzere anadili öğretimi için bir metodoloji geliştirmeye çalıştıklarını belirten Batırbiy Cumhuriyet okullarında yabancı dil olarak öğretilen Adige dilinin kalitesi, öğrencilerin bilgisinin ölçüleceği yüksek düzeyli sınavlar sonucu değerlendirilebileceğini söyledi.
Bu yıl Maykop’taki 2 No’lu okul öğrencileri Adige dilini haftada üç saat olarak görüyor. Bunun iki saati dil dersi, bir saati de edebiyat olarak işleniyor. Bilindiği gibi Adigece daha önce haftada iki saat olarak işleniyordu.
EBEVEYNLER, ANADİLİ ÖĞRENEN SINIFLARA İLGİ GÖSTERİYOR
Çocuğu birinci sınıfta okuyan Sulietta Tuguz, oğlunun Adige dilini ana dili olarak öğrenmesi için bir dilekçe yazdı. “Ana dilimizi evde konuşuyoruz. Çocuklarım beni anlıyor ama konuşmak istemiyorlar; çünkü çevreleri Rusça konuşuyor. Biz çocuklarımıza bir günlük dil öğretebiliriz ancak oğlumun edebi dili bilmesini ve yazarlarımızın eserlerini okuyabilmesini istiyorum” dedi.
Birinci sınıf öğrenci babası olan Aslan Tliv de, kızını yeni bir okula taşımaya şartları uygun olmasa da, anadilini öğrenmesi için pilot projenin başladığı bir eğitim kurumuna transfer ettiğini söylüyor ve ekliyor:
“Aslında ikamet yerimizdeki okula gitmemiz gerekiyor. Ancak projeden haberim olunca kızımı böyle bir okula göndermeye karar verdim; çünkü çocuklarımızın ana dillerini bilmeleri gerektiğine inanıyorum. O çalışmaktan hoşlanıyor ve ben de Adigece bildiğim için ona yardım edebiliyorum.”
Krasnodar Bölgesi Adige Khase başkanı Asker Soht, Adigey’de anadili öğrenme ve kullanma konusunda herhangi bir sorun bulunmadığını söylüyor. Ona göre, Adige dili, ilkokuldaki Rus çocukları da dahil olmak üzere gönüllü olanlara tamamıyla öğretiliyor.
Asker Soht “Kavkaz Uzel” muhabirine “Ana dilin derinlemesine çalışılması ile öncelikle cumhuriyet okulları ile gelecekte muhtemelen yurtdışında gittikçe yayılan okullar için yüksek pedagojik eğitimi olan uzmanların eğitilmesi amaçlanıyor” dedi.
——————————-
Anna Gritsevich, https://www.kavkaz-uzel.eu/articles/342862/
