Federasyonumuz Anavatanımızda Bir Dizi Temaslarda Bulundu
Eylül 2016’da Federasyon genel merkezimizde gerçekleştirilen Yönetim Kurulu toplantısında, Çerkes Dernekleri Federasyonu’nun anavatan Kuzey Kafkasya’da tanıtılması, resmi kurum ve sivil toplum örgütleri ile irtibat kurması, eğitim, kültür, siyasi ve ekonomik alanlarda etkili bir işbirliği geliştirmesi için bir heyetin gönderilmesi kararı alınmıştır.
******
Alınan bu karar gereği, Çerkesfed Genel Sekreteri Yılmaz Dönmez koordinatörlüğünde üç kişilik bir heyet 01-08 Ekim 2016 tarihleri arasında, 5 Ekim Adigey Cumhuriyeti Kuruluş Yıl Dönümü etkinliklerine iştirak etmek ve aynı zamanda yukarıda belirtilen hususlarda temaslarda bulunmak üzere Anavatana gitmiştir.
******
Çerkesfed heyetinin anavatan ziyareti aynı zamanda Adigey Cumhuriyeti kuruluş yıl dönümü etkinlikleri ile her iki yılda bir düzenlenen Adigey Kültür Festivaline denk gelmesi nedeniyle oldukça yoğun tempoda gerçekleşmiştir. Her iki etkinlik kapsamında düzenlenen bütün programlara Çerkesfed heyeti aktif olarak katılmış olup bütün etkinliklerde kurumsal temsiliyet sağlanmıştır.
ADİGEY SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ TEMASLARI:
İlk ziyaret edilen kurum Adige Sosyal Bilimler Enstitüsü oldu. Temaslarımız Enstitü Baş Müdürü, ünlü bilim insanı, dil bilimleri uzmanı, Adigey Cumhuriyeti kıdemli bilim çalışanı Bırsır Batırbiy ile makamında uzun ve oldukça verimli bir sohbet ortamında gerçekleştirildi. Bırsır Batırbiy; Ana dilin bir toplumun yaşam kaynağı olduğunu vurguladıktan sonra bugün toplum olarak en büyük sorunumuzun dil olduğunu belirtti. Anavatanda dilin yaşatılması konusunda gerekli çabaları gösterdiklerini, eğitimci, eğitim mekânı ve eğitim materyalleri konusunda her türlü imkânın olduğunu söyledi. Kendilerini asıl endişelendiren konunun başta Türkiye olmak üzere diasporada yaşayan Adigelerin ana dillerini kaybediyor olmaları olduğunu belirtti. En büyük Adige nüfusunun Türkiye’de yaşadığını ve bu nüfusun kendilerinin umudu olduğu ifade etti. Bu nedenle Türkiye’de yaşayan soydaşlarını çok yakından takip ettiklerini, Türkiye’de yaşayan soydaşlarımıza kimlik bilincinin kazandırılması, anadil ile kültürün yaşatılması konularında her türlü katkı ve desteği vermeye hazır olduklarını söyledi. Düzce Üniversitesinde açılan Çerkes Dili ve Edebiyatı Bölümünü çok önemsediklerini, buna benzer bölümlerin Adigelerin yoğun olarak yaşadıkları diğer illerdeki üniversitelerde de açılması için gerekli girişimlerde bulunmamız gerektiğini, Türkiye’deki Adigelerin kimlik, kültür ve ana dillerinin yaşatılması için mutlak surette Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin desteğinin alınmasını, federasyon olarak Türkiye’de demokratik hakların talep edilerek uluslararası anlaşmalar çerçevesinde yasal olarak güvence altına alınması için çalışılması ve çaba göstermesi gerektiğini söyledi. Kendisine Çerkes Dernekleri Federasyonu olarak bu güne kadar bu ve benzer konularda yapılan çalışmalar aktarıldı. Öğrenci transferleri dahil bir çok konuda fikir alışverişinde bulunuldu. Bu arada Bırsır Batırbiy, Ubıx’ça sözlük çalışmalarını bitirdiğini ve yakın zamanda basımının yapılacağının müjdesini verdi.
ADİGEY DEVLET TELEVİZYONU VE TİYATROSU TEMASLARI:
Adigey Televizyonu yetkilileri ile yapılan görüşmelerde ağırlıklı olarak televizyon yayıncılığı konusu görüşüldü. Çerkes Dernekleri Federasyonu olarak Türkiye’de Adigece yayın yapan bir televizyon kanalının açılması için gerekli yerlere resmi müracaatlarımızı yaptığımızı ve konuyu yakından takip ettiğimizi, ancak şu ana kadar somut bir sonuca ulaşamadığımızı, bu konudaki temasların devam ettiğini belirttik. Türkiye’de anadilimizde yayın yapan bir televizyon kanalının kurulması halinde Adigey Tv ile karşılıklı iş birliği yapma zorunluluğumuzun olduğu vurguladık. Adigey Tv yetkilileri böyle bir durumun gerçekleşmesi durumunda resmi makamlardan izin alınmak şartıyla her türlü yardım ve desteği vermeye hazır olduklarını belirttiler.
Adigey Tv yetkililerine, Adige Dil Derneği tarafından internet üzerinden 7/24 Adige’ce yayın yapan Danef TV’nin kurularak 2 yıldır halkımızın hizmetine sunulduğu, Danef TV’nin bilgisayarların dışında internet bağlantısı olan yeni nesil televizyonlardan ve android tabanlı cep telefonlarının uygulamaları aracılığı ile de izlenebildiğini belirttik. Adigey TV yetkilileri, Danef TV’den haberleri olduğunu, yayınlarını takip ettiklerini ve uygulamadan çok memnuniyet duyduklarını ifade ettiler. Danef TV’nin materyal olarak beslenmesi konusunda ellerinden gelen yardımı yapacaklarını belirterek Danef TV tarafından diasporada yapılan çekimlerin de kendilerine gönderilmesini teklif ettiler. Ayrıca Federasyonumuz tarafından icra edilen etkinliklere resmi yollardan davet edilmeleri durumda Türkiye’ye gelip çekimler yapabileceklerini belirttiler.
******
Adigey Devlet Tiyatrosu ziyaretimiz Devlet Tiyatro Sanatçısı Kukane Murat’ın odasında gerçekleşti. Kukane Murat heyetimize tiyatro binasını gezdirdi ve yaptıkları son çalışmalar hakkında uzun bilgiler verdi. Kendilerine İstanbul’da Çerkesfed bünyesinde Batı Adige diyalektinde OTEJ tiyatro grubunu kurulduğumuzu ve bu aydan itibaren çalışmalara başladığımızı söyledik. K.Murat bu haberi büyük bir sevinçle karşıladı. Tiyatro konusunda her türlü desteği vermeye hazır olduklarını, hatta Türkiye’ye gelip tiyatro eğitimi konusunda yardımcı olabileceklerini belirtti.
MAYKOP BELEDİYESİ TEMASLARI:
Maykop Belediyesi Dış Yatırımlar ve Proje Desteği Bölüm Başkanı Rashid Zafesow (Adige) ile yaptığımız temaslar, Türkiye ile Adigey Bölgesi arasında karşılıklı yapılabilecek ticari yatırımlar konusunda oldu. R.Zefesow, Türkiye’li iş adamlarımızın Adigey Bölgesinde yatırım yapabilecekleri birçok bakir alanın olduğunu, bu tür isteği veya eğilimi olan soydaşlarımızın mutlaka kendileri ile irtibata geçmeleri gerektiğini ve onları en doğru şekilde yönlendirebileceklerini, kanuni prosedürler dâhil arazi tahsisi gibi birçok konularda kendilerine rehberlik ve danışmanlık yapabileceklerini, proje ve projelendirme konularında kendilerine yardımcı olacaklarını belirtti. Ayrıca kendilerinin de bazı sanayi ürünleri konusunda ihtiyaçlarını gidermek için Türkiye’de araştırmalar yaptıklarını ve bu ürünleri temin etmek için girişimlerde bulunduklarını ifade etti. Gerek Adigey’de, gerekse Türkiye’de iş yapan soydaşlarımızın ticari ilişkilerinin geliştirilmesi konusunda kendilerinin de, federasyonumuzun da aracılık etmesi gerektiğini, kendilerinin bu tür bir çalışmaya her zaman hazır olduklarını belirtmiştir.
ADİGEY KÜLTÜR BAKANLIĞI TEMASLARI:
Adigey Kültür Bakanı Sayın Kule Muhammed ile yapılan görüşmede Türkiye’de Çerkes Dernekleri Federasyonunun kurulduğundan haberi olmadığını belirterek böyle bir federasyonun kurulmuş olmasına çok sevindiğini ifade etti. Biz de kendisine Çerkes Dernekleri Federasyonunun kuruluş amacı, faaliyet alanları, çalışma prensipleri, ilkleri ve teşkilat yapısı hakkında detaylı bilgiler vererek karşılıklı iş birliği içerisinde çalışmak istediğimizi ilettik. Federasyonumuz ve anavatanımız arasında kültürel bir bağın kurulması, bu bağın güçlendirilmesi, etkili bir işbirliği ve koordinasyonun sağlanması konusunda yapılabilecek çalışmaları karşılıklı olarak uzun uzun değerlendirdik. Kule Muhammed bu tür bir çalışmaya her zaman hazır olduklarını, ancak bu konuda öncelikli olarak resmi prosedürlerin yerine getirilmesi gerektiğini ifade etti. Resmi kanallardan davetiye göndermemiz halinde Türkiye’ye gelebileceğini ve kendi bakanlığı ile ilgili olarak yapılabilecek çalışmaları ve izlenecek yol haritası üzerinde karşılıklı olarak fikir alış-verişinde bulunulabileceğini söylemiştir.
NALÇİK ÜNİVERSİTESİ TEMASLARI:
Çerkesfed heyetimiz Maykop’tan Nalçik’e geçerek Nalçik Üniversitesi Rektör Yardımcısı Dış İlişkiler Sorumlusu Talin TATU (Adige) ile görüşmüştür. T.TATU, Nalçik Üniversitesi yönetim kadrolarında büyük değişiklikler yaşandığını kendisinin de Dış İlişkilerden Sorumlu yeni Rektör yardımcısı olduğunu söyledi. Özellikle yeni yönetimin dış ilişkilerin geliştirilmesi konusunu çok önemsediğini ve bu fırsatı çok iyi değerlendirmemiz gerektiğini belirtti. Geçen yıl Türkiye’den Nalçik Üniversitesine sadece üç öğrencinin kayıt yaptırdığını, bu rakamın çok az olduğunu, bu sayının arttırılması için çalışmalarda bulunmamızı, Türkiye’den çok sayıda öğrenci gönderilmesi konusunda aracılık etmemizi teklif etti. Üniversite olarak resmi prosedürler ve diğer konularda her türlü kolaylığı sağlayabileceklerini ve buna hazır olduklarını söyledi.
Ayrıca Nalçik Üniversitesi Rektör Yardımcısı Dış İlişkiler Sorumlusu Talin TATU, Kuzey Kafkasya Bölgesinde Türkiye’nin herhangi bir konsolosluğunun olmadığını, yakın bölgede 7 adet hava alanı olduğunu, Türkiye ile K.Kafkasya arasında çeşitli nedenlerle aşırı bir seyahat gerçekleştiğini, K.Kafkasya’nın Türkiye’nin Rusya’ya açılan kapısı olduğunu, bu nedenle bölgede mutlaka Türkiye’nin bir fahri konsolosluğunun açılması gerektiğini ifade etmiştir. En yakın konsolosluğun Novorossisk’de olduğunu, bu şehrin Nalçik’e 700 km. uzaklıkta bulunduğunu, Türkiye’ye gidecek olanların bir mühür veya küçük bir resmi işlem için gidiş-geliş yaklaşık 1400 km. yol kat ettiklerini, bu durumun caydırıcı olduğunu, bölgeye Türkiye’nin bir fahri konsolosluk açmasının çok acil ve elzem bir ihtiyaç olduğunu belirtmiştir. Bu konuda Çerkes Dernekleri Federasyonu olarak Türkiye’de gerekli girişimlerde bulunmamızı ve bu sorunun çözümüne yardımcı olmamızı teklif etmiştir.
DİĞER TEMASLAR:
Anavatana giden heyetimiz yukarıda belirtilen resmi kurum ve kuruluşların dışında anavatanımızda faaliyet gösteren birçok sivil toplum örgütümüz, kanaat önderlerimiz ve orada yaşayan soydaşlarımız ile uzun temaslar gerçekleştirmiştir. Genel olarak tüm görüşme ve temaslarda Çerkes Dernekleri Federasyonu kuruluş amacı, faaliyetleri, ilkeleri, çalışma prensipleri, hedefleri ve teşkilat yapısı anlatılmıştır. Bu tür temaslarda görüştüğümüz STK, kanaat önderi ve soydaşlarımız Çerkes Dernekleri Federasyonundan beklentilerini net bir şekilde ifade etmiştir. Tüm görüşme ve temaslarda daha çok; Öğrenci transferleri, anavatanda okuyan öğrencilere (başka ülkelerden gelen ve Anavatanda yaşayan öğrenciler dâhil) burs temin edilmesi, bölgeye Türkiye tarafından bir fahri konsolosluğun kurulması, çifte vatandaşlık, her iki ülke arasında dostluk bağlarının güçlendirilmesi, resmi prosedürlerin minimuma indirilmesi, Türkiye’den anavatana geliş-gidişlerin arttırılması, ticaret, eğitim ve kültür konularında iş birliğinin arttırılması gibi konular öne çıkmıştır.
*****
Heyetimizin anavatan dönüşü Çerkes Dernekleri Federasyonu genel merkezinde yapmış olduğumuz Yönetim Kurulunun Durum Değerlendirme Toplanmasında, yukarıda belirtilen özet konular ve diğer ayrıntılar detaylı bir şekilde değerlendirilmiştir. Toplantıda anavatandan gelen tüm istek ve teklifler analiz edilmiş, yapılması gereken çalışmalar belirlenerek anavatana bu tür ziyaretlerin daha sık yapılması kararı alınmıştır. Özellikle K.Kafkasya bölgesine Türkiye’nin bir fahri konsolosluk açması konusunun çok acil ve öncelikli bir mesele olduğu değerlendirilmiştir. Bu konuda Çerkes Dernekleri Federasyonu tarafından gerekli girişimlere zaman kaybetmeden başlanmış olup Türk Dışişleri Bakanlığından randevu talep edilmiştir. Konu hakkındaki gelişmeler önümüzdeki günlerde kamuoyu ile paylaşılacaktır.
Yılmaz DÖNMEZ
Çerkesfed Genel Sekreteri
