AİHM: “LİTVİNENKO’NUN ÖLDÜRÜLMESİNDEN RUSYA SORUMLU”
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, eski FSB subayı Alexander Litvinenko’nun 2006 yılında öldürülmesinden Rusya’nın sorumlu olduğunu kabul etti.
Salı günü yayınlanan mahkeme kararında, 2006 yılında Birleşik Krallık’ta Litvinenko’nun radyoaktif polonyumla zehirlenmesinden Rusya’nın sorumlu olduğu belirtildi. Mahkeme, Litvinenko’nun öldürülmesine karıştığı iddia edilen Andrei Lugovoy ve Dmitry Kovtun’un Rus makamlarına bağlı ajanlar olarak hareket ettikleri sonucuna vardı.
Mahkeme, Alexander Litvinenko’nun dul eşi Maria Carter Litvinenko’nun 2007 yılında yaptığı şikayet üzerine harekete geçmişti. AİHM’nin internet sitesinde karara ilişkin bir basın açıklaması yayınlandı.
Lugovoy ve Kovtun’un, Başkan Vladimir Putin’e yönelik eleştirilerde bulunan Rus istihbarat teşkilatının eski mensubu Litvinenko’nun zehirlenerek ölümü olayına karıştıklarına dair daha önce yapılan İngiliz soruşturmasını kaynak gösteren mahkeme, Rus yetkililerin cinayete karışmasını “prima facie”, yani “apaçık” olarak nitelendirdi. AİHM, Rus makamlarının, olayların İngiliz açıklamaları versiyonunu çürütecek herhangi bir ikna edici açıklama yapmadıklarına, Litvinenko’nun yaşam hakkını ihlal ettiklerine ve cinayeti gerektiği gibi soruşturmadıklarına hükmetti.
İngiliz soruşturmasını, Lugovoy ve Kovtun’un zehirlenme olayına karıştığına dair delil kabul eden AİHM, bu kişilerin Rus makamlarının talimatlarına göre hareket edip etmediklerini araştırarak bunun mümkün olduğu sonucuna vardı. Mahkemeye göre, adı geçen kişilerin Litvinenko’ya şahsi husumetleri olduğuna dair ise bir kanıt yok. Ayrıca, yetkililerin desteği olmadan polonyuma erişmeleri de pek mümkün görülmüyor.
Kararda Rusya’nın cinayet soruşturmasında işbirliği yapmayı reddetmesi de dikkate alındı. AİHM, Litvinenko’nun öldürülmesine ilişkin kararı tam olarak kimin aldığını ve Lugovoy ile Kovtun’a talimat verdiğini ise belirlemedi (bu mahkemenin görevi kabul edilmedi).
Mahkeme, Rusya’nın Litvinenko’nun dul eşine 100.000 avro tazminat ödemesinin yanı sıra yasal masrafları ödemesine de karar verdi. Ancak, mağdura cezai tazminat ödenmesi talebini reddetti. Marina Litvinenko, hem suçluların çirkin eylemlerinin cezalandırılması, hem de benzer eylem girişimlerinde bulunabilecekler için caydırıcı olması amacıyla 3,5 milyon avroluk cezai tazminat ödenmesini talep etmişti. AİHM, cezai tazminat ödenmesi konusunda daha önce hiç bir karar vermiş değil.
Eski bir FSB subayı olan Litvinenko, 2000’li yılların başında İngiltere’ye göç etti ve burada Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’i ve Rus makamlarını sert bir şekilde eleştirdi. 2006 yılında radyoaktif zehirlenme belirtileri ile hastaneye kaldırıldı ve kısa bir süre sonra da öldü. Uzmanlar, ölümünün polonyum zehirlenmesi sonucu olduğunu tespit etmeyi başardı. KGB eski subayı Andrei Lugovoi (şimdi Devlet Duması milletvekili) ve muhtemelen Kremlin’le paralel hareket eden işadamı Dmitry Kovtun zehirlenme olayına iştirak ettiler. Hem Lugovoi, hem Kovtun, hem de Moskova yönetimi Litvinenko’nun ölümüyle herhangi bir ilgilerinin olduğunu kabul etmiyor.
Son yıllarda, Rus makamlarının kimyasal silah kullanarak muhaliflerin hayatına son verme kastıyla en az iki yüksek profilli girişimi (Sergei Skripal ve Salisbury’deki kızı ile Alexei Navalny) daha oldu. Londra’daki yetkililer, bu zehirlenmelerin arkasında Rus yetkililerin olduğuna inanıyor.
———————————–
Kaynak: https://www.kavkazr.com/a/espch-rossiya-nesyot-otvetstvennostj-za-ubiystvo-litvinenko/31470795.html
