KREMLİN, DİASPORA ÇERKESLERİNİ YURTTAŞ STATÜSÜNÜN DIŞINDA TUTMAYA KARARLI
Kabardey-Balkar Bölgesel İnsan Hakları Merkezi Başkanı Valery Hatajuko, Rusya Federasyonu Devlet Duması Vekili Konstantin Zatulin’in “Yurtdışındaki Vatandaşlar Hakkında” yasasında iki değişiklik getirme önerisini eleştirdi.
Hatajuko değişikliklerin, Kafkas Savaşı’nın sona ermesinden sonra yabancı bir ülkeye giden ve tarihi anavatanlarından hiçbir zaman kopmayan ve kendilerini her zaman soydaşlarının ayrılmaz bir parçası olarak gören milyonlarca nüfusa sahip Çerkes diasporasını etkileyeceğini söyledi. Hatajuko, “Önerilen değişikliklerin kabul edilmesiyle diaspora Çerkesleri tarihi vatanlarından kopacak; çünkü tüm temsilcilerinin bir anda mucizevi bir şekilde Rusça konuşacağını düşünmek mümkün değil” dedi.
Rusya’da Çerkeslerin yaşadığı Kabardey-Balkar, Karaçay-Çerkes ve Adıgey’de Çerkes dilinin devlet dili olduğunu hatırlatan Valery Hatajuko, “Çerkes diasporası mensuplarının yurttaş olarak tanınması için bu devletlerin dilini bilmesi yeterlidir” dedi.
“Bay Zatulin tarafından önerilen değişikliklerin, Rusya halklarının kültürel kimliklerinin korunması ve kendi kaderini tayin hakkıyla ilgili haklarını ve çıkarlarını büyük ölçüde ihlal ettiği oldukça açıktır. Bu değişim, Federal sistemi terk etmeye ve katı bir üniter devlet inşa etmeye yönelik siyasi seyrin devamı niteliğindedir” diyen V. Hatajuko şöyle devam etti: “Bu, ‘devleti oluşturan tek halkın Ruslar olduğu’ ilan edilen anayasada yapılan ve iyi bilinen değişikliği hatırlatıyor. Bu değişikliğin temelinde, Rusya Federasyonu’nda yaşayan halkların devletlerinin sistematik bir şekilde yok edilmesi niyeti vardır. Cumhuriyetler uzun süredir hiçbir egemenliğe sahip değil ve ülke sakinlerinin devlet organlarının oluşturulması vb. pratik uygulamalarda hiçbir hakkı yok.”
Hatajuko sözlerini şöyle tamamladı: “Son olarak, Zatulin ve arkasındaki güçlere retorik olmayan net bir sorum var: Liderlik, Rusya halklarına her yönden birliği ve konsolidasyonu güçlendirme çağrıları yaparken ve bugün Rusya çevresinde gerçekten dramatik olaylar sürerken bu tür girişimlerin anlamı ne?”
Bilindiği gibi, Konstantin Zatulin anayasa maddesindeki değişiklik önerisini 28 Mart’ta Duma’ya sunmuştu. Tasarı, “vatandaş” tanımının yeni bir versiyonunu öneriyor. Buna göre, Rusya Federasyonu’nun devlet dili olan Rusçayı konuşan ve tarihsel olarak Rusya topraklarında yaşayan halklara mensup olanlar ve doğrudan ataları Rusya Federasyonu topraklarında doğmuş veya yaşamış olan kişiler “vatandaş” olarak kabul ediliyor. Ayrıca, “SSCB vatandaşlığı ile bağlantılı” olanlar “vatandaş” tanımından çıkartılmış oluyor.
