KIBRIS ÇERKES-ÇİFTLİK: SIRADAN BİR KÖYÜN ALIŞILMADIK HİKÂYESİ

Limasol sakinleri, yerlilerin “Çerkezi” dedikleri, Zakaki bölgesinin batısında, Ipsonas ile Kato Polemidya arasında, küçük bir Çerkes Çiflik köyü olduğunu muhtemelen biliyorlar. Özellikle meşhur Ladies Mile Plajı’nın büyük bir kısmı bu köyün sınırları içindedir. Toponime göz atıldığında, Kafkasya halklarından biri olan Çerkeslerin tanıdık adını ayırt etmek kolaydır.

Limasol’un batısındaki bu köyün Çerkeslerle bağlantısı var mı ve nasıl?

Rus İmparatorluğu’nun 1864’e kadar sürdürdüğü Kafkas Savaşı sırasında, Kafkasya’nın yerli halklarının çoğu Rusya’ya karşı savaştı. Rus ordusunun en amansız rakiplerinden biri de Çerkeslerdi.  Lermontov “İsmail-Bey” adlı  şiirinde şunları yazar:

“Ama Çerkesler dinlenmiyor;

Saklanacaklar, sonra tekrar saldıracaklar.

Gölge gibiler, dumanlı bir vizyon gibi
Ve aynı anda hem uzak, hem yakınlar.”

Kafkasya’nın Ruslar tarafından işgaline rıza göstermeyen birçok Çerkes, Osmanlı İmparatorluğu’na gitti.
Osmanlı İmparatorluğu’na taşınan Çerkeslerin bir kısmı da Kıbrıs’a sığındı. 1860 yılında Lefkoşa’nın Türk yöneticisi, İstanbul’a 1000-1500 Çerkes’i Kıbrıs’a taşımasını teklif etti. Bu öneri, raporlarında silahlı ve savaştan dönen Çerkeslerin gelişinin, yerel Yunan halkıyla çatışmalara neden olabileceğini yazan Fransa ve ABD konsoloslarının endişelerini uyandırdı.
1864 yılında Sultan Abdülaziz yaklaşık 3 bin Çerkes’i Kıbrıs’a gönderme emri verdi. Kıbrıslı bilim adamları, bu kararın muhtemelen Yunanistan’ın bağımsızlığı için savaşan yerli Rumların 19. yüzyılın ikinci yarısında Kıbrıs’a dönüşünün başlamasından kaynaklandığını belirtiyorlar. Türk yetkililer, açıkça, Çerkes yerleşimcilerin yardımıyla Müslüman topluluğun konumunu güçlendirmeyi umuyorlardı.
Gelen Çerkeslerin bir kısmı Lefkoşa’ya, bir kısmı da Fasuri’ye yerleşti. Adı kabaca “Çerkes Çiftliği” olarak tercüme edilebilecek Çerkes Çiflik köyünün temeli bu şekilde atıldı.

Ancak kaderleri üzücüydü. Bataklık bölge sağlık için çok tehlikeliydi. Arkası kesilmeyen sıtma salgınları neredeyse tüm Çerkes yerleşimcilerin kısa süre içinde ölümüne sebep oldu.

Lefkoşa’ya gelen Çerkesler bu şartlarda kök salmayı başaramadılar ve nihayetinde  bu etnik grubun Kıbrıs’ta  sadece yaklaşık 200 kadar bir temsilcisi kaldı.
Bu kadar kısa bir tarihe rağmen, Çerkesler yaşadıkları bu yer sayesinde sonsuza kadar Kıbrıs’ın toponimleri arasında anılacak.
———————–
vkcyprus.com’dan www.natpressru.info/