88 YAŞINDAKİ SURİYE’Lİ ÇERKES KADIN, ANAYURDUNUN VATANDAŞI OLMA MÜCADELESİ VERİYOR
Suriye’den Nalçik’e gelen 88 yaşındaki Şaziya Nuh, Devlet Duması milletvekillerinden Suriye’den gelen Çerkeslerin Rusya vatandaşlığını kazanmasını hızlandırmak için yasal düzenlemeleri kabul etmelerini istedi.
Şaziya Nuh, Rus vatandaşlığını almak için daha önce Vladimir Putin ve Kazbek Kokov’a başvurmuştu.
Vatandaşlık elde etmek için gereken zorunlu Rusça dil yeterlilik testinin çok karmaşık olduğunu belirten insan hakları aktivistleri, Rusya dillerinden birinin bilinmesinin ve ileri yaş ve sağlık durumunun hızlandırılmış vatandaşlık için belirleyici unsur olması gerektiğini söylüyor.
Şaziya Nuh’un daha önceki başvurusunda Rusya vatandaşlığına sahip olmadığı için emekli aylığına da başvuramayacağı bildirilmiş. Nuh, bir dizi kronik hastalıktan muzdarip ve sürekli tedaviye ihtiyacı var ve ona yardımcı olacak yakın akrabaları ise yok.
Şaziya Nuh için 19 Nisan’da change.org’da bir sayfa açıldı ve destek imzası toplanıyor. Sayfada yer alan siyasilere ve insan hakları temsilcilerine seslenen metin ana hatlarıyla şöyle:
KBC Parlamentosu Başkanı T.B. Egorova,
Rusya Federasyonu Devlet Duması milletvekilleri A.L. Shkhagoshev, Z.D. Gekkiev, I.E. Maryash, A.Zh. Bifov,
Rusya Federasyonu Federasyon Konseyi senatörleri A. B. Kanokov, M. M. Ulbashev,
“Sivil Yardım” Komitesi Başkanı S. A. Gannushkina,
Rusya Federasyonu İnsan Hakları Komiseri T.N. Moskalkova,
KBC İnsan Hakları Merkezi Başkanı V.N. Khatazhukov
Sayın Baylar, Milletvekilleri ve Senatörler!
Benim adım Şaziya Nuh ve ben 88 yaşındayım. Kabardey köyü Khatui’nin yerlisi olan büyükbabam, Kafkasya Savaşı’nın sona ermesinden sonra 19. yüzyılda öz topraklarını terk etmek zorunda kalan Çerkesler arasındaydı. Çocukluğumdan beri, büyüklerin hikayelerini dinlerken, vatanıma dönme düşünceleriyle yaşadım. İki kez bir turist olarak Kabardey- Balkara’a geldim ve her seferinde geri döndüğümde burada sonsuza kadar kalamayacağım duygusuyla acı hissettim.
Yedi yıl önce, savaştan kaçarken tarihi vatanıma geri dönmeyi başardım. Hayırseverlerin yardımıyla, ben ve Suriye’den gelen mülteci diğer Çerkesler, Nalçik sanatoryumlarından birine yerleştik. Savaşın ilk yıllarında gelenler, hayırseverler tarafından satın alınan kırsal evlere taşındılar. Ben ve birkaç kişi o zamanlar kesinlikle konut için uygun olmayan Terek sanatoryumunda kaldık. Kendi başımıza, cumhuriyet sakinlerinin ve sanatoryum yönetiminin yardımıyla, hala yaşadığımız oturma odalarını onardık. Sanatoryumdaki koşullar tatmin edici denilemez: soğuk mevsimde bile borçlar nedeniyle elektrik, ısıtma ve su kesintileri meydana geliyor; ortak alanlar yetersiz durumda. Yıllar boyunca her türlü zorlukla karşılaştım ve halkın desteği olmasaydı uzun süre önce bu mücadeleyi kaybederdim. Sağlık nedenleriyle, günlük olarak ilaç almam gerekiyor, ancak düzenli bir gelirim olmadığı için bunları satın alabilmem her zaman mümkün değil, çünkü Rusya’da en küçük bir çalışma deneyimim bile yok. Bu anlaşılabilir; böyle bir yaşta ve çok sayıda hastalık ile iş bulmak ve çalışmak imkansız. Bekar bir kadınım ve hiç ailem olmadı. Kardeşlerim benimle Rusya’ya taşınmak istiyorlardı, ancak prosedürler çözülürken birbiri ardına bu dünyadan ayrıldılar. Halep’teki evimiz yıkıldı, yakın akrabalarım kalmadı ve geri dönecek hiçbir yerim ve yanına gidecek kimsem yok.
KBC’de devlet dili olan yerel Çerkes diline hakimim. Cumhuriyet sakinleriyle iletişimde herhangi bir zorluk yaşamıyorum.
Rusya’daki hayatım boyunca, birçok konuda çeşitli devlet kurumlarına başvurmam gerekiyordu. Her yerde bana yardım etmek isteyenlerin sempatik, arkadaşça bir tutum ve istekleriyle karşılaşıyorum.
Üç yıl önce oturma izni aldım, ancak bu durumda asgari emekli aylığı güvencem bile yok. Bana yardım eden insanlara çok minnettarım ama sonsuza dek onların merhametlerine güvenmekten utanıyorum.
Giderek daha çok merak ediyorum: bu kadar ileri yaşta etnik Çerkes bir kadınım, neden Rusya vatandaşlığı için yıllarca beklemek zorundayım? Büyük ailemden tek kişi olarak anavatanıma dönmeyi başardım, ancak burada arzu ettiğim Rusya pasaportunu almak için yasal haklara sahip olmadığım ortaya çıktı.
Rusya Federasyonu Cumhurbaşkanı’nın, silahlı çatışmaların yaşandığı ülkelerde yaşayan yurttaşlara basitleştirilmiş bir şekilde vatandaşlık verilmesine ilişkin kararları hakkında bilgi edindikten sonra, aynı evsaflara sahip bir yurttaş olarak, savaştan ve yasalardan eşit derecede faydalandırılarak Rusya vatandaşlığı verilmesi için yazılı bir taleple Vladimir Putin’e başvurdum. Ancak umutlarım gerçekleşmedi: Bir süre sonra Kabardey-Balkar’daki Göç Ofisi’nden, bir Suriye vatandaşı olarak, yasalar gereği Rusya vatandaşlığı için İçişleri Bakanlığı Komisyonu’na başvurma hakkımı açıklayan ve yabancı bir vatandaşın anadilinin Rusça olması gerektiğini bildiren bir yanıt aldım. Bu sorunu çözmenin ve vatandaşlık yasasını değiştirmenin göç hizmetinin yetkisi dahilinde olmadığını anlıyorum, ancak, aklıma geldiğinde, yıllar içinde Rusça okuma ve yazma öğrenmek ve sınavı başarıyla geçebilecek düzeyde gerekli ,din, tarih, Rusya toplumu bilgisine hakim olmak için en ufak bir fırsatım olmadığını fark ettim. Ben anadili Rusça olan biri değilim. Üstelik, Komisyon tarafından karar vermede temel kriter, ortalamanın üstünde dil yeterliliği düzeyidir.
Duruma rağmen şaka yapamam: yasaya göre, basitleştirilmiş bir şekilde Rus pasaportu almak için bir seçeneğim daha var, ancak aynı derecede imkansız: ileri yıllarımda, Rusya Federasyonu vatandaşıyla evlenmek…
…
Suriye’den geri dönüşlerin yanı sıra, zaten zor olan durumu daha da kötüleştiren koronavirüs salgını ve diğer birçok sorunun çözümü ile bağlantılı olarak istihdam sorunlarının da ortaya çıktığını anlıyorum. Ancak, özellikle de belirli yabancı vatandaş kategorileri için Rus vatandaşlığının kazanılmasını hızlandıran ve kolaylaştıran bir dizi insani değişikliği kabul etme konusundaki çalışmaların farkında olduğum için bu önemli sorunun çözümünü ertelememenizi istiyorum.
Lütfen sesimi duyun, adil bir karar verin ve mümkün olan en kısa sürede bir Rusya vatandaşı pasaportu alma fırsatı verin.
Saygılarımla.
Şaziya Nuh
19 Nisan 2020
