RUSYA ANAYASASI’NDA YAPILMAYA ÇALIŞILAN IRKÇI DÜZENLEMELER YEREL ve ULUSLARARASI İNSAN HAKLARI KURUMLARINA ŞİKAYET EDİLDİ

1 Nisan 2020

420 4 dakika okuma süresi

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in direktifiyle başlayan ve Slav etnisitesini “devlet kurucu halk” olarak tanımlayarak ülke vatandaşlarının bir kısmını diğerine üstün kılan yeni anayasa düzenlemesi, Türkiye’de ve uluslararası alanda faaliyet gösteren insan hakları örgütlerine şikayet edildi.

Çerkes Dernekleri Fedarasyonu’nca koordine edilen ve Putin’in öngördüğü Anayasa değişikliği girişiminin maksatlı olduğu iddiasıyla Türkiye’de ve uluslararası alanda faaliyet gösteren insan hakları örgütlerine gönderilen başvuru metinlerinde Türkiye’de faal 53 sivil toplum yapılanmasının imzası bulunuyor.

Türkiye dışında faal uluslararası insan hakları savunma örgütleri;

* Human Rights Watch Başkanı James F. Hoge, Jr.,

* Front Line Defenders Başkanı Denis O’brien,

* Foundation Rene Cassin-International Institute For Human Rights Başkanı Jean-Paul Costa,

* Minority Rights Group International Başkanı Joshua Castellino,

* Peace Brigades International Başkanı Fathi Zabaar,

* Civil Rights Defenders Başkanı Benedicte Berner,

* European Association For Human Rights Başkanı Isabelle Skiba,

* International Federation For Human Rights Başkanı Alice Mogve,

Amnesty International Başkanı Salil Shetty,

* International Work Group For Indigenous Affairs (Iwgıa) Başkanı Ida Theilade,

* Human Rights Without Frontiers Başkanı Willy Fautré

Türkiye’de Faaliyet Gösteren İnsan Hakları Savunma Örgütleri;

* İnsan Hakları Derneği (İHD) Eşbaşkanları Öztürk Türkdoğan ve Eren Keskin,

* Türkiye İnsan Haklari Ve Eşitlik Kurumu (TİHEK) Başkanı Süleyman Arslan,

* Uluslararası İnsan Hakları ve Demokrasi Derneği Başkanı Remzi Çayır,

* İnsan Hak ve Hürriyetleri Vakfı (İHH) Başkanı Bülent Yıldırım,

* İnsan Haklari Gündemi Derneği (İHGD) Başkanı Özlem Yilmaz,

* Yurttaşlık Derneği Başkanı Murat Belge

Aylar sürecek prosedürlerin yıldırım hızıyla tamamlanarak ayrımcı taslağın halk oylamasına sunulur hale getirildiği belirtilen başvuru metninde, yeni anayasada Rus etnisitesinin “devlet kurucu ulus” olarak tanımlanmasını ve “kurucu ulusun dili devletin resmi dilidir” ifadeleri öne çıkarılarak, bunun diğer halkları ikinci sınıf konumuna düşürdüğü savunuldu. Bu düzenlemenin etnik grupları “devlet kuranlar” ve “kuruluşta katkısı olmayanlar” olarak fiilen ikiye böldüğü ve “emeği olmayan” olarak nitelendirilen kesimi ileriki günlerde “temel insan hak ve özgürlüklerinin daha da kısıtlanması” operasyonlarına açık hale getirdiği ifade edilen başvuruda, yapılmak istenen düzenlemelerin başta mevcut Federasyon Anayasası olmak üzere 6 uluslararası sözleşme ve kararla da çeliştiği belirtildi.

Başvuruda bulunulan kurumlardan yapılmak istenen düzenlemelerin incelenerek, ayrımcılığın tespit ve deklare edilmesi isteniyor.

Bahse konu başvuru metni ve metne imza atan 53 diaspora yapılanması aşağıda olduğu gibidir.

**************************************************************************************************

Bizler, birkaç nesil önce Rusya İmparatorluğunca işgal edilen vatanlarından sürülmüş, ancak anavatanları ile bağlarını hiçbir zaman kopartmamış, anavatanlarındaki gelişmeleri yakından takip eden halkların mensuplarıyız.

Malumdur ki, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Ocak-Mart 2020 tarihlerinde Rus sivil toplumundan, Rusya Federasyonu yerli halklarının kanaat önderlerinden ve insan hakları savunucularından son derece olumsuz tepki almasına rağmen, Rusya Federasyonu Federal Meclisi, Federasyon Konseyi ve Anayasa Mahkemesi’nden aceleyle geçirilen tasarı ile Anayasada bir dizi değişiklik öngören yasama sürecini başlatmıştır.

Anayasa’nın 68. Maddesi’nde yapılan değişiklikle, “Rusya Federasyonu toprakları üzerindeki devlet dili, devlet kurucu ulusun dili olan Rusçadır.” denilerek Rus etnisitesi “devlet kurucu halk” sıfatıyla öne çıkarılmakta; diğer halklar “devletin kuruluşuna katkı sunmayanlar” yaftalaması ile 2. Sınıf vatandaşlar sayılarak ileriki günlerde yapılacak olan “temel insan hak ve özgürlüklerinin daha da kısıtlanması” operasyonlarına açık hale getirilmektedir.

Rusya Federasyonu Anayasası’nda yapılacak bu değişiklikler, Rusya’yı zaten yakın olmadığı demokratik ve federal devlet ilkelerinden daha da uzaklaştıracaktır.

Rusya halkları arasında yurttaşlık yükümlülüklerine gelince hiç bir ayrım yapılmazken; yeni Anayasa ile “devlet kurucu halk” sıfatı verilen Slav etnisitesi imtiyazlı hale getirilmektedir. Bu uygulama Slavların Anayasal düzlemde birinci sınıf halk muamelesi göreceği anlamına gelmektedir.

Başta Rusya Federasyonu Anayasasındaki federal ilkeler, BM İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi, Medenî ve Siyasal Haklar Uluslararası Sözleşmesi (MSHUS), Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Uluslararası Sözleşmesi, Her Türlü Irk Ayrımcılığının Kaldırılması Sözleşmesi, Avrupa Konseyi Venedik Komisyonu Kriterleri, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Avrupa Sosyal Şartı’nı alenen ihlal eden RF Anayasasındaki yeni düzenlemelerin kurumunuzca incelenerek yapılan ayrımcılığın tespit ve deklare edilmesi, halâ insani değerlere sahip çıkan kurumların var olduğunu somutlayacak ve kurumunuza olan inanç ve güvenimizi pekiştirecektir. Bu adım kimlik, kültür ve anadilleri ile yaşam mücadelesi veren tüm yerli ve azınlık konumundaki halkların moral, motivasyon ve umudunu arttıracaktır.

Bu insani talebimizin nezdinizde değer göreceğine inancımız tamdır.

En derin saygılarımızla.

İMZACI TÜRKİYE KURUM VE KURULUŞLARI