ÖLÜM YILDÖNÜMÜ, KAFKASYA’DA STALİN’E OLAN AŞK VE NEFRETİ HATIRLATTI
Joseph Stalin 66 yıl önce, 5 Mart 1953’te öldü. “Ulusların lideri” düşüncesindekiler Stalinist hükümet yöntemlerine duydukları sempatiyi ifade ederken, Kuzey Kafkasya’da yaşayan pek çok kişi Stalin’in halkın kitlesel sınır dışı edilmesinden suçlu olduğunu düşünüyor. Baskı kurbanları, Genel Sekreterin ölüm haberlerini nasıl algıladıklarını hatırladılar.
” Kafkas Uzel”in yazdığına göre, araştırma kurumu Levada Center, Mayıs 2016’daki araştırmasında Rusların Joseph Stalin’in kişiliğine duyduğu sempatide bir artış kaydetmişti. Siyaset bilimciler, yetkililerin ve güvenlik görevlilerinin keyfiliğinin arka planına karşı, Kuzey Kafkasya sakinlerinin Stalin yönetiminin yöntemlerinde daha fazla olumlu özellik bulduklarını söylüyor.
BASKI KURBANLARI, STALİN’İN ÖLÜM HABERİN DUYDUKLARINDA YAŞADIKLARI NEŞEYİ HATIRLADI
“Stalin Yoldaş yerde yatarken bulundu. İlk önce Beria’nın oraya geldiğini söylediler. Sonra yazdılar ya da dedikodu yaptılar ama herkes biliyordu ki yere düştüğünde Beria kimseyi aramadı. Bir köpeğin ölümü bir köpeğin ölümüdür! Dedi. Düşmesi ve yatarak ölmesi benim için yeterli.” diyor.
Azak-Karadeniz Bölgesi Savcısının kızı Maya Dragoon, 1926’da doğmuş, Mediazon’dan aktarıyor.
1938’de, Peder Dragoon “karşı-devrimci” suçlamasıyla vuruldu ve annesi “halk düşmanı”nın karısı olarak yedi yıla mahkum edildi. Dragoon annesinin kaderini, tren penceresinden fırlattığını belirttiği bir nottan öğrendi: “Rostov’dan ayrıldım. Trenle gidiyorum. Kesinlikle yazacağım. Çocuklara söyle” diyordu.
STALİN’İN ÖLÜMÜ İLAN EDİLDİĞİNDE, “OKULDAKİ HERKES AĞLAMAYA BAŞLADI”
1937’de doğan İnguşetya’dan Kazakistan’a sürülen Yakub Medov anılarını paylaştı. Medov, “25 Ağustos 2018’de“ Gulag Tarih Müzesi ” kanalında yayınlanan haberiyle, “O gün ağlayamadım, gözümü ovalıyor ve ağlıyormuş gibi yapıyordum” dedi.
Medov, Stalin’in ölümünü öğrendikten sonra İnguş halkının trajedisinin sona ereceğini düşünüyormuş. Aynı gün kız kardeşinin kocası Yakub Medova kendisinden evden alkol getirmesini istemiş. Medov, “Stalin’in öldüğü gerçeği için içtik” dedi.
“Gulag’ım” projesi çerçevesinde YouTube kanalında bir videosu yayınlanan İnguş yazar Issa Kodzoev’in, 5 Mart 1953 tarihinde Parti temsilcileri toplanan köylülere, “Joseph Stalin kısa bir hastalıktan sonra öldü” bilgisini verdi. Aynı zamanda, Stalin sözünü duyar duymaz alkışlamaya alışkın olan çocuklar ellerini çırparak “Hurraa” diye bağırdılar. Kodzoev, “Genel Sekreter” adını arada zar zor duyduğunu belirtiyor. “Hepsi tekmelenerek oradan atıldılar” diyor gülerek.
Kodzoev, Stalin’in ölümünün açıklanmasının ardından okul çocuklarının “ağlamak zorunda” olduğunu hatırlıyor. Issa Kodzoev’in kendisi ve arkadaşı da, Genel Sekreterin ölüm haberlerinde neşe duyduklarını söyleyen yazar, “İkimiz de neşe içinde kahkahalardan boğuluyorduk. Öğretmenimiz de ağlamaktan boğulduğumuzu düşünüyordu” dedi.
STALİN’İN DESTEKÇİLERİ “AÇIK KURALLARLA YAŞAMAK” İSTİYOR
Stalin’in bu ölüm yıldönümünde, Dağıstan Komünistleri, tren istasyonunda kurulu anıt levhaya çiçek koydular, Komünist Parti’nin yeniden anlaşıldığını söylediler.
Bölge başkanı Mahmud Makhmudov partinin bölge internet sitesinde “Stalin, Sovyet devletinin baş kurucusu idi. Devleti yarı çalışan bir pullukla aldı ve nükleer silahlarla güçlü bir devlet olarak bıraktı” diyor.
1 Eylül 2018’de Kaspiysk’te, Stalin’in onuruna Mira Caddesi’nin yeniden isimlendirilmesine karar verildi. Belediye Meclisi oturumuna sadece 28 kişi katıldı ve 28’i de lehte oy kullandılar. Ancak, aynı yılın 18 Aralık’ında, Kaspiysk’in yönetimi yeniden adlandırmayı reddetme kararı verildi. Kent başkanı İsa Azaev, sosyal ve siyasi örgüt “Stalin” ismini reddetti. Girişim grubu bu kararı haksız buldu.
9 Mayıs 2016’da Stalin’in büstü, Kabardey-Balkarya’daki Ozrek köyünde açıldı. Anıtı kurma kararı, sakinlerin % 70’inin bu girişime destek verdiği köy meclisince alındı. Yerel yönetim temsilcilerinin oturumu büstün kurulmasına izin verdi. Anıtı kurma fikri, Ozrek köyünden gelen Komünistlere aitti. Rusya Federasyonu Komünist Partisi üyesi olan Zalimkhan Shekhinaev, “Stalin’i incelemeliyiz, sonrasında herkes ona sempati duyacak. Böyle bir kişi bin yılda bir kez ortaya çıkıyor” dedi.
Stalin’in kişiliğine olan ilgiden “insanların açık kurallara göre yaşama arzusu” ortaya çıktı diyor Rusya Federasyonu Komünist Partisi Kabardey-Balkar Birimi Başkanı Boris Pashtov. Ona göre insanlar, disiplin ve özellikle “çalmak isteyen, devletten kazanç sağlayanlara karşı” sertlik görmek istiyorlar.
Kuzey Osetya’da da Stalin’in anıtları ve müzeleri açıldı. Cumhuriyete 26 farklı anıt ve büst yerleştirildi. Rusya Federasyonu Komünist Partisi bölgesel şubesinin temsilcisi, “Osetya’da Stalin’le her zaman özel bir ilişki olmuştur, çünkü Osetliler, Stalin’in babası, fakir ayakkabıcı Vissarion Dzhugashvili (Dzugayeva)’nın vatandaşları olduğunu düşünüyorlar” dedi.
Joseph Stalin’in anısına aksiyonlar düzenli olarak vatanı olan Gürcü şehri Gori’de düzenleniyor. 21 Aralık 2017’deki 138. yıldönümü onuruna şehrin merkezi meydanında bir Stalin büstü kuruldu. Gori’deki komünistler defalarca, daha önce sökülmüş Stalin anıtının iade edilmesini talep ettiler. Kasaba halkı, anıtın restorasyonu için imza topladı ve 2014’te anıtın iadesini talep eden bir dizi protesto gösterisi düzenledi. Ancak, 2 Ekim 2015’te Gori Belediye Meclisi, vatandaşların bu girişimini reddetti.
STALİN’İN MUHALİFLERİ, KAFKAS HALKLARININ SINIR DIŞI EDİLMESİNDEKİ ROLÜNE İŞARET EDİYOR.
Aynı zamanda, Stalin anıtlarının restorasyonu, insan hakları savunucularının eleştirisi ile karşılanıyor ve restore edilen anıtlar genellikle saldırı hedefi oluyor.
19 Ocak 2013 gecesi Gürcü Zemo Alvani köyünde bilinmeyen kişiler, Stalin’in restore edilmiş bir anıtına pembe boya döktüler. Bu, yerel halk arasında öfkeye neden oldu.
27 Nisan 2015’te Dağıstan’ın başkentinde, Büyük Vatanseverlik Savaşı’nın zaferinin 70. yıldönümünün kutlama arefesinde Joseph Stalin imgeli ilan panoları çıktı. Birkaç gün sonra pankartlar söküldü. Makhachkala Belediye Sarayı’ndaki bir kaynak, sosyal ağlarda hoşnutsuzluğun, kaldırılma nedeni olduğunu söyledi.
Aynı yılın Mart ayında, Dağıstan Işıklarının yetkilileri, Stalin’in bir anıtını dikmeyi reddetti . “Dağıstan’da yaşayanların çoğu, onun baskılarının mağduru olmuşlardı ve hala Stalin’i atalarının hatırasına hakaret eden, herhangi bir olumlu tutum olmayan biri olarak algılıyorlar. Belediye başkanı Dagognia Galim Galimov, Dağıstan’da Çeçenler, İnguşlar ve diğer halkların yaşadığını belirtiyor.
22 Şubat 2019’da, Stalin’in Çeçenleri ve İnguş’ları sınır dışı etmeye başlamasının 75. yıldönümünün arifesinde, İnguşetya başkanı Yunus Bek Yevkurov, Stalin’in sınır dışı edilen bütün halklar için bir numaralı düşman olduğunu açıkladı. Yevkurov, “Mütevazi hizmetkarınız ben de dahil dahil olmak üzere, sürgündeki en zorlu şartlarda mücadele eden halkımız için Stalin’i bir numaralı düşman olarak görüyoruz” dedi.
Ruslan Kutaev, bu yılın Şubat ayında Kafkas Uzel’e, 1944’te tüm akrabalarının Çeçenistan’dan tahliye edildiğini ve bunlardan yedisinin Kazakistan’da öldüğünü söyledi. “Annem, yiyecek hiçbir şey olmadığında ve çocuklar ağladığında, yetişkinlerin taşları saksılara koyduğunu, su döktüğünü ve aç çocuklarını yemeğin pişmek üzere olduğunu umdurarak uyutmak istediklerini söylüyordu. Farklı yerlere gidip bu hikayeleri duyuyorum. Bu yöntem tüm aileler için aynıydı “dedi.
“1991 yılında, sınır dışı edilenlerin ve acı çekenlerin soyundan kalanlara yaklaşık 10.000 utanç rublesi dağıtıldı. “Halkımızın yarısı Kazakistan’a sürüldü” diyor Çeçen insan hakları eylemcisi Aset Malsagova,.
Çeçenlerin, İnguşların ve diğer Kafkas halklarının Sovyet zamanındaki sürgünleri,” kitlesel ihanet” ve “temsilcilerinin karşı cepheye geçmesi” mitleriyle haklı çıkarıldı. Stalin’in emirleriyle, kitlesel tutuklamalar, sürgünler ve ulusal bazda infazlar gerçekleştirildi.
Kaynak: Kafkaz Uzel
