Suriye’den Kabardey Balkar’a Dönen Çerkesler…
Aşağıdaki yazı Olga Kertıeva’nın Uluslararası Çerkes Birliği web sayfasında yer alan yazısından çevrilmiştir.
***
Kabardey-Balkar’daki geri dönüş günü bu yıl ilk kez kutlandı; ancak bu geleneğin başlangıcı 20 yıl önce Kosova Özerk Bölgesi’ndeki vatandaşların savaştan kaçarak geldikleri Adigey Cumhuriyeti’nde atılmıştı. Geri Dönenler Günü kutlamalarının başlangıç noktası bu olaydı. Ancak bu olay aynı zamanda Kabardey-Balkar’la da ilgilidir, çünkü Suriye’de dahil olmak üzere dünyanın farklı yerlerinden gelen Adigeler cumhuriyetimizde de yaşamaktadır.
Suriye’den Rusya’ya 20 yıldan fazla bir süre önce gelen ve Suriye diasporasının thamatesi olan Uluslararası Çerkes Derneği Başkanı Arfan Barsik, tarihi anavatanlarına dönen Adigeler’in yaşantısı hakkında bilgi verdi:
“Şu anda, Rusya’da kalıcı bir ikamet yerine taşınmada zorluklar var. Bir veya üç ay için vize veriliyor. Fakat bu süre zarfında ülkeye taşınmak için gerekli tüm belgelerin toplanması çok zor. Bundan sonra ülkede kalmak isteyenler, göçmenlik hizmetlerinin kararını beklemeye zorlanıyor. Bu uzun ve oldukça da pahalı bir süreç; çünkü tüm bu zaman zarfında insanlar bir yerlerde yaşamak zorunda. Çalışamazlarsa ve eğer ki bir aileden bahsediyorsak, o zaman bu ailenin bakımıyla ilgili sorunları çözmek gerekiyor.
Dil sınavını geçmekte zorluklar var. Sorunun hızlı bir şekilde çözümü için Çerkeslerin “Kabardey” veya “Balkar” dilinde sınava girmeleri gerekiyor. Bütün ziyaretçiler Rusçayı bilmenin gerekli olduğunu elbette biliyor, çünkü Rusya artık bizim vatanımız. Bundan sonra Türkiye ya da Ürdün olmayacak. Rusçayı öğrenmek gerekiyor ve Rusçanın ülkenin devlet dili olduğunu anlıyoruz, ama beş ay içinde sınavı geçecek seviyede öğrenmek çok zor. Biz Çerkesler, başka bir ulusun mensubu gibi, bir Özbek veya bir Türkmen gibi karşılandık. Eski yurttaşlarla ilgili bir ayrıcalık yok. Ama olumsuz bir şey, olumsuz bir tutum da yok” dedi.
Arfan ayrıca, atalarının tarihi anavatanlarına yasalara saygılı bir dönüş yaptıklarını da kaydediyor. Geçtiğimiz yüzyılın başlarında, yetmişli yıllardan beri Rusya’ya gelen vatandaşlar hakkında tek bir ceza davası açılmamış, Arfan Barsik bundan çok emin. Çünkü diasporanın bütün meselelerinde İçişleri Bakanlığı birimleri ile sıkı bir şekilde iletişim kuruyor. Arfan sürekli olarak Çerkeslerin yasalara saygılı olduklarını ve sorun yaratmadıklarını vurguluyor.
Yetmişlerden bu yana, yaklaşık altı yüz aile Kabardey-Balkar’a taşınmış. Son zamanlarda, Suriye’deki savaşın başlamasından sonra yaklaşık 800 kişi daha gelmiş. Onlar sanatoryumlara yerleştirilmişler. Devlet parası yerine, yüzlerce ev satın almışlar. Zaten adapte olmuş durumdalar, çocuklar okullarda ve üniversitelerde okuyor. K. Bardekov Kabardey-Balkar Devlet Üniversitesi’nde ve V. Kokov Kabardey-Balkar Devlet Tarım Üniversitesi’nde, yaklaşık 132 öğrenci eğitim görüyor. Mezun olanlar, ülke vatandaşlarından herhangi biri gibi iş arayabilir ve bulabilirler.
Geri dönenlerin 17’si Nalçik’te çalışıyor, bunların çoğu Sovyet dönemindeki liselerden mezun.
“Her geçen gün daha iyiye gidiyoruz, üzücü tek şey, gelmenin zorluğu. Ama bu sadece Adigeler için değil, ülkemize gelen herkes için geçerli. Yasa tekdir, biz onu mükemmel anlıyoruz. Çocuklarımızın bir sanatoryumda dinlenmeleri, burada yaratıcı çalışmalarla meşgul olmaları, Kabardey ve Rus dillerini öğrenmeleri coşku veriyor” diyor Aarfan Barsik, Lebed sanatoryumda kalan geri dönenlerin ailelerinin çocukları hakkında.
Olga KERTIEVA, http://intercircass.org/?p=7252
